Wapens – Kogelgeweren

Alles over kogelgeweren.

Kogelgeweren

Kogel Kalibers

De Kalibers zijn niet enkel nuttig om te weten welke munitie past bij welk geweer, maar geven een overzicht van de historiek van de ontwikkeling van de huidige Jachtwapens.

Onderdelen Kogel

Het voornaamste is de diameter van de kogel, die het kaliber uitmaakt. Dit wordt uitgedrukt in mm of in duim. Bij deze laatste aanduiding (bijna) steeds in decimalen. En aangezien dit meestal Amerikaanse kalibers zijn is de aanduiding met een . (punt) (onze “,” voor decimalen). Vandaar dan de benaming .22 of .300, uitgesproken punt 22 of punt 300.

Een tweede aanduiding is de lengte van de huls (in mm) zoals bij 8×57, diameter kogel 8 mm en lengte huls 57 mm, lengte dan meestal voorafgegaan door de x (maal). Benaming is dan 8 maal 57.

300 Win Mag

Vooral de kogels van Amerikaanse makelij hebben een naam met enkel de kogeldiameter (in duim) gevolgd door een één of andere indicatie, die weinig met het kaliber te maken heeft. Deze indicatie varieert van de kruitlading over het jaartal van eerste gebruik tot een volledig arbitraire toevoeging zoals JRS of NATO.

Hieronder enkele markante voorbeelden van opmerkelijk kalibers. Bepaalde kalibers zijn hier in opgenomen ofwel omdat ze frequent gebruikt worden ofwel omdat de historiek zeer intrigerend is binnen de Jacht.

Hieronder enkele markante voorbeelden van opmerkelijk kalibers. Bepaalde kalibers zijn hier in opgenomen ofwel omdat ze frequent gebruikt worden ofwel omdat de historiek zeer intrigerend is binnen de Jacht.

.22 250

De punt 22-250 is nu een kogel die gebruikt wordt om op lange afstand kleiner wild (predatoren, zoals vossen) te schieten. De kogel is een eerder licht kaliber, maar de huls (en dus de kruitlading) is vrij zwaar

.22 250

De 22-250 is gebaseerd op de 250-3000 Savage waarvan de nek werd teruggebracht tot een .22. De 3000 savage komt van de vroegere fabricant Savage Arms en het feit dat de originele kogel van 1915 een snelheid bereikte van 3000 ft/s (910 m/s), met een kogel van 87 grain (5.6 g). De naamgeving van de .250 komt van een gereduceerde en verkorte .30-06 huls.

Voor de volledigheid, Savage produceerde met zijn “Model 1895″ het eerste hamerless geweer.

De volledige uitrusting van de .22 250 is niet compleet met een “grote” kijker om tot 300 meter te schieten. Een visering van 8x32x56 (zoals bijvoorbeeld de 8x32x56 swat mildot parallax van Accushot) met dus een vergroting tot 32x en een objectieflens van 56mm is hier geen luxe maar noodzaak. Bemerk ook de stabilisatievoeten vooraan voor het betere scherpschutterswerk.

30-06

De 30-06 is eigenlijk een laatkomer. Reeds enkele jaar eerder (Frankrijk in 1898, Duitsland 1905) werd een spitse kogen ontworpen voor betere luchtweerstand. Pas in 1906 (vandaar de 06) werd deze kogel gestandaardiseerd in het Amerikaanse leger. Het eerste cijfer “30″ slaat op de diameter van de kogel, 30 honderdste van een duim ofte 7,62 mm.

De populariteit in de jachtwereld is vooral te danken aan enkele eigenschappen. De kogelgrootte is variërend van 7.1 g to 14.3 g (100 tot 220 grains). Maar vooral de terugslag energie die 27,3 bedraagt (bij een 10 g kogel uit een 4kg zwaar geweer) blijft net rond de 27 Joule. En deze 27 Joule terugslag energie wordt als grens beschouwd als aanvaardbaar door de meeste schutters.

Ronde & Spitse kogel design (begin 20e eeuw)

Terwijl we het over terugslag hebben, een woordje over Mag-Na-Port. Deze techniek zorgt voor een verminderde terugslag en de mogelijkheid om vlugger te herladen voor een volgend schot. Dit als gevolg van het aanbrengen van trapezevormige en ovale openingen bij het uiteinde van de loop (Mag-Na-Port) of een serie ronde gaten (Man-Na-Brake). Deze techniek zorgt voor het optimaal afvoeren van de, door de kogel voortgestuwde, gassen voor ze de loop frontaal verlaten.

Mag-Na-Brake

30-06 (Frankrijk)

De 30-06 is sinds de wet van 06 maart 2012 terug toegelaten voor de jacht in Frankrijk. Opgepast, de uitvoering treedt ten laatste in werking op 07 september 2013 (artikel 33). “In concreto” betekent dit conform de Franse wetgeving dat de 30-06 en andere militaire kalibers vrij gegeven worden voor de jacht TEN LAATSTE op 07 september 2013. Anders dan in België heeft men in Frankrijk de gewoonte om een wet te promulgeren met een limiet uitvoeringsdatum die inhoudt dat -uitvoeringsbesluiten of niet- de wet in voege treedt op de einddatum door “Assemblée Nationale et Sénat” voorzien en door de “Président de la République” gepromulgeerd, zoals gebeurd in huidig geval. Dus nog niet voor dit jachtseizoen, maar absolute zekerheid na 07 september 2013.

Consulteer eveneens te dien opzichte bijgaand 30-06 document.

30-30

Dit kaliber heeft een kogeldiameter van 30 honderdste van een duim ofte 7,62 mm. De tweede 30 duidt op de kruitlading, namelijk 30 grains (100 grains is 6,48 gram). De 30-30 was, en is nog steeds populair om op korte afstand Reewild te schieten. Dit heeft veel te maken dat Reewild nogal voorkomt in dichte bossen waar sowieso slechts op korte afstand kan worden geschoten. Voor grotere grofwildsoorten (Zwart of Roodwild) heeft dit kaliber spijtig genoeg niet voldoende energie (2.200J op 100 meter) haalt, op zijn best 1.850J met fabrieksmunitie.

8×57 jr & 8×57 jrs

Dit is een bijzondere. De cijfers en letter hebben volgende betekenis:

  • 8: diameter kogel, 8 mm;
  • 57: lengte van de huls, 57 mm;
  • j: vroeger gebruikt door de Infanterie “J”;
  • r: Randhuls (voor kiploopgeweer);
  • s: “s” type patroon – kaliber 8 die een grotere diameter heeft dan de gewone 8×57 jr

De 8×57 jrs hebben als identificatie een geribde ring net boven de huls, en een zwart (Duits fabricaat) of het  heeft rood slaghoedje (Tsjechisch fabricaat).

8×57 JRS Rib

8×57 JRS slaghoedje

.22 Ratshot

Als bijzonder kaliber bij de Hagelgeweren hebben we de Gladloopkogel, een kogel dus die in een Hagelgeweer wordt afgevuurd. En, er is een tegenhanger, dus een hagellading die met een kogel wordt geschoten, de .22 Ratshot.

De Hagel kogel wordt afgevuurd met een geweer, maar kan ook met het pistool of revolver. Het gebruik beperkt zich tot het verdelgen van ongedierte zoals ratten, slangen of andere schadelijke knaagdieren of vogels. Het voordeel is de lichte lading die niet overal in wanden en muurplaten gaten maakt.

Aangezien dit meestal wordt gevuurd vanuit een .22 Longrifle met randvuur is dit type niet in België toegelaten.

.22 Ratshot

.300 Win Mag

De bekende .300 heet volluit .300 Winchester Magnum of afgekort .300 Win Mag. En zoals de naam aangeeft een product van Winchester de geweren en munitie producent, gelanceerd in 1963.

De basis was de .375 H&H Magnum hull, uit 1925, die uitgeblazen en verkort werd en waarvan de nek werd teruggebracht tot een .300.

Hiermee ontstond ook het “probleem” van de .300, namelijk een nek die korter was dan de diameter van de kogel (.264 tegenover .300).

Maar niettegenstaande dit technische “tekort” werd de .300 toch een succes. Niet enkel jagers, maar ook sport schutters, militairen en politiediensten. Deze laatste dan speciaal voor Long Range en scherpschutter opdrachten.
De concurrentie in dit kaliber zijn de meer krachtige .300 Weatherby Magnum en de nieuwere .300 Remington Ultra Magnum. Evenwel de originele .300 heeft sinds zijn introductie verschillende 1.000 m competities gewonnen.
Het enige nadeel is de terugslag. Met een energie die ongeveer 40 % groter is dan de 30-06. Dit brengt dit kaliber aan de bovenlimiet van het toelaatbare (bij langdurige gebruik). Maar met de moderne lopen met verminderde terugslag (Mag-na-port) en energie absorptie in de kolf en absorberende kolfschoen.

Qua kogel is er recent de nieuwe CDP met Controlled Deformation Process. Dit geeft een paddestoelvorming of deformatie afhankelijk van het “lichaam” dat geraakt wordt. Ofte kleiner bij Ree, groter bij Hert en Sus Scrofa.

.338 Win Mag – .300 Win Mag – .375 H&H Mag

.300 Win Mag – detail

.300 CDP

.950

Het betreft hier wel degelijk een Amerikaans Kaliber, in inch dus – ofte 2,4 cm.
Het is dan ook enkel in Amerika goedgekeurd als Jachtkaliber “Sporting Use Exception”. Blijft nog altijd de vraag wat je hiermee wil schieten ?

Uniek is het alleszins, er zijn slechts 3 lopen van gemaakt en de munitie is ook niet courant verkrijgbaar bij de wapenwinkel.

  • De kogel weegt 3.600 “grain” (ongeveer een 1/4 kg), tegenover 150 grain voor een normale .300 Win Mag;
  • De lading is 240 grains of powder, tegenover 80 grains voor de .300;
  • Kostprijs per kogel is ongeveer 40 euro;
  • Het volledige geweer weegt ongeveer 50 kg;
  • De terugslag is ongeveer 270 Joule, tegenover 27 bij de referentie, onze .300;
Nog geen vergunning?

Jachtexamen.be is de online leeromgeving voor de jacht, de optimale examenvoorbereiding.